Cập nhật Quy định về Lao động Tháng 9 năm 2023

I. Công văn 2853/BHXH-TTKT của bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc tăng cường lãnh đạo thực hiện pháp luật và phòng, chống gian lận, trục lợi quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, y tế

Ngày 14/9/2023, Bảo Hiểm Xã Hội Việt Nam ban hành Công văn 2853/BHXH-TTKT về tăng cường lãnh đạo thực hiện pháp luật và phòng, chống gian lận, trục lợi quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm y tế (BHYT).

Theo đó, trước thực trạng thời gian gần đây cơ quan BHXH và cơ quan chức năng có liên quan đã phát hiện, xử lý một số vụ việc vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHTN, BHYT ở một số địa phương như lạm dụng, trục lợi quỹ ốm đau, thai sản; trục lợi hưởng BHXH một lần dưới hình thức ủy quyền; lạm dụng, trục lợi quỹ BHTN/ BHYT.

Để góp phần giải quyết tình trạng trên, BHXH Việt Nam đề nghị Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm chỉ đạo một số nội dung nổi bật như sau:

1. Tăng cường công tác thanh tra công tác thanh tra đối với các đơn vị chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT, việc xây dựng thang lương, bảng lương, thực hiện ký hợp đồng lao động, xác định các khoản phải đóng BHXH bắt buộc tại các doanh nghiệp để làm căn cứ trích đóng, hưởng các chế độ BHXH, BHTN, BHYT cho người lao động.
2. Tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn trong việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT; đồng thời nắm bắt tình hình “sức khỏe” của doanh nghiệp để có cảnh báo kịp thời.
3. Rà soát các trường hợp người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp trùng với thời gian làm việc, có đóng BHXH, BHTN để thu hồi về quỹ BHTN số tiền hưởng không đúng quy định; thường xuyên, chủ động phối hợp, chia sẻ dữ liệu với BHXH các tỉnh, thành phố để rà soát, giải quyết chế độ BHTN, tránh tình trạng ban hành quyết định chi BHTN không đúng đối tượng, không đúng số tiền.
4. Tăng cường phối hợp với cơ quan BHXH tỉnh thanh tra, kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn, trong đó chú trọng thanh tra, kiểm tra những đơn vị có dấu hiệu vi phạm trong việc thu đóng, giải quyết hưởng các chế độ BHXH, BHTN.
5. Xử lý nghiêm minh đối với các đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHTN, BHYT theo quy định của pháp luật để đảm bảo kịp thời quyền, lợi ích hợp pháp của người tham gia BHXH, BHTN, BHYT.

Như vậy, có thể nhận thấy, Bảo hiểm Xã hội và các cơ quan ban ngành đang chú trọng mạnh mẽ vào việc tuân thủ pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT của doanh nghiệp và có những biện pháp xử lý đối với đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHTN, BHYT.

Chúng tôi khuyến nghị Quý doanh nghiệp luôn nêu cao tinh thần tuân thủ pháp luật đối với vấn đề BHXH, BHTN, BHYT.

II. Nghị định 70/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định 152/2020/NĐ-CP về giấy phép lao động

Ngày 18/09/2023 Chính phủ đã ban hành Nghị định 70/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 152/2020/NĐ-CP ngày 30/12/2020 của Chính phủ qui định về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam và tuyển dụng, quản lý người lao động việt nam làm việc cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam (“Nghị định 70”). Theo đó, Nghị định 70 sửa đổi, bổ sung một số nội dung quan trọng như sau:

SỬA ĐỔI, BỔ SUNG GIẢI THÍCH VỀ TỪ NGỮ

1. Đối với vị trí chuyên gia, Nghị định 70 không còn yêu cầu kinh nghiệm làm việc trong chuyên ngành được đào tạo, mà chỉ yêu cầu kinh nghiệm làm việc phù hợp với vị trí công việc mà người lao động nước ngoài (“NLĐ NN”) dự kiến làm việc tại Việt Nam.
2. Đối với vị trí lao động kỹ thuật, Nghị định 70 không còn yêu cầu kinh nghiệm làm việc trong chuyên ngành được đào tạo, mà chỉ yêu cầu kinh nghiệm làm việc phù hợp với vị trí công việc mà NLĐ NN dự kiến làm việc tại Việt Nam.
3. Đối với vị trí Giám đốc điều hành, Nghị định 70 sửa đổi, bổ sung theo hướng rõ ràng, cụ thể và hợp lý hơn. Theo đó, Giám đốc điều hành là người thuộc một trong các trường hợp sau đây:
   • Người đứng đầu chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp.
   • Người đứng đầu và trực tiếp điều hành ít nhất một lĩnh vực của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và chịu sự chỉ đạo, điều hành trực tiếp của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

SỬA ĐỔI, BỔ SUNG VỀ XÁC ĐỊNH NHU CẦU SỬ DỤNG NLĐ NN

1. Đối với việc xác định nhu cầu sử dụng NLĐ NN, Nghị định 70 đã rút ngắn thời gian báo cáo giải trình cho cơ quan có thẩm quyền từ trước ít nhất 30 ngày xuống còn trước ít nhất 15 ngày kể từ ngày dự kiến sử dụng NLĐ NN.
   Theo đó, thời gian báo cáo giải trình cho cơ quan có thẩm quyền khi có thay đổi nhu cầu sử dụng NLĐ NN về vị trí, chức danh công việc, hình thức làm việc, số lượng, địa điểm cũng được rút ngắn từ trước ít nhất 30 ngày xuống còn trước ít nhất 15 ngày kể từ ngày dự kiến sử dụng NLĐ NN.
2. Nghị định 70 bổ sung thêm các trường hợp sau không phải thực hiện xác định nhu cầu sử dụng NLĐ NN:
   • Là luật sư nước ngoài đã được cấp Giấy phép hành nghề luật sư tại Việt Nam theo quy định của Luật Luật sư.
   • Người nước ngoài kết hôn với người Việt Nam và sinh sống trên lãnh thổ Việt
   • Vào Việt Nam để cung cấp dịch vụ tư vấn về chuyên môn và kỹ thuật hoặc thực hiện các nhiệm vụ khác phục vụ cho công tác nghiên cứu, xây dựng, thẩm định, theo dõi đánh giá, quản lý và thực hiện chương trình, dự án sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) theo quy định hay thỏa thuận trong các điều ước quốc tế về ODA đã ký kết giữa cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và nước ngoài.
   • Được Bộ Ngoại giao cấp giấy phép hoạt động thông tin, báo chí tại Việt Nam theo quy định của pháp luật.
   • Tình nguyện viên quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 152.
   • Được Bộ Giáo dục và Đào tạo xác nhận NLĐ NN vào Việt Nam để thực hiện các công việc sau: (i) Giảng dạy, nghiên cứu; (ii) Làm nhà quản lý, giám đốc điều hành, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng cơ sở giáo dục do cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài hoặc tổ chức liên chính phủ đề nghị thành lập tại Việt Nam.
3. Kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2024, người sử dụng lao động phải thực hiện thông báo tuyển dụng người lao động Việt Nam vào các vị trí dự kiến tuyển dụng NLĐ NN trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan có thẩm quyền trong thời gian ít nhất 15 ngày kể từ ngày dự kiến báo cáo giải trình. Trường hợp không tuyển được người lao động Việt Nam thì mới tuyển dụng NLĐ NN.

   Nội dung thông báo tuyển dụng bao gồm: vị trí và chức danh công việc, mô tả công việc, số lượng, yêu cầu về trình độ, kinh nghiệm, mức lương, thời gian và địa điểm làm việc.

SỬA ĐỔI, BỔ SUNG VỀ BÁO CÁO SỬ DỤNG NLĐ NN

Nghị định 70 bổ sung thêm trường hợp sau phải thực hiện báo cáo cho cơ quan có thẩm quyền:

Trường hợp NLĐ NN làm việc cho một người sử dụng lao động tại nhiều tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thì trong vòng 3 ngày làm việc kể từ ngày NLĐ NN bắt đầu làm việc, người sử dụng lao động phải báo cáo qua môi trường điện tử cho cơ quan có thẩm quyền theo Mẫu.

SỬA ĐỔI, BỔ SUNG VỀ NLĐ KHÔNG THUỘC DIỆN CẤP GIẤY PHÉP LAO ĐỘNG

Nghị định 70 sửa đổi hai nội dung sau trong qui định về các trường hợp NLĐ NN không thuộc diện cấp giấy phép lao động:

1. Được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài cử sang Việt Nam giảng dạy hoặc làm nhà quản lý, giám đốc điều hành tại cơ sở giáo dục do cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài, tổ chức liên chính phủ đề nghị thành lập tại Việt Nam; các cơ sở, tổ chức được thành lập theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.
2. Được Bộ Giáo dục và Đào tạo xác nhận NLĐ NN vào Việt Nam để thực hiện các công việc sau:
   • Giảng dạy, nghiên cứu.
   • Làm nhà quản lý, giám đốc điều hành, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng cơ sở giáo dục do cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài hoặc tổ chức liên chính phủ đề nghị thành lập tại Việt Nam.

SỬA ĐỔI, BỔ SUNG HỒ SƠ ĐỀ NGHỊ CẤP GIẤY PHÉP LAO ĐỘNG

1. Nghị định 70 bổ sung qui định trường hợp NLĐ NN làm việc cho một người sử dụng lao động tại nhiều địa điểm thì trong văn bản đề nghị cấp giấy phép lao động phải liệt kê đầy đủ các địa điểm làm việc.
2. Nghị định 70 sửa đổi, bổ sung giấy tờ chứng minh là nhà quản lý, giám đốc điều hành gồm 3 loại giấy tờ sau:
   • Điều lệ công ty hoặc quy chế hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.
   • Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy chứng nhận thành lập hoặc quyết định thành lập hoặc giấy tờ khác có giá trị pháp lý tương đương.
   • Nghị quyết hoặc Quyết định bổ nhiệm của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.
3. Nghị định 70 sửa đổi, bổ sung giấy tờ chứng minh là chuyên gia, lao động kỹ thuật gồm 2 loại giấy tờ sau:
   • Văn bằng hoặc chứng chỉ hoặc giấy chứng nhận.
   • Văn bản xác nhận của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tại nước ngoài về số năm kinh nghiệm của chuyên gia, lao động kỹ thuật hoặc giấy phép lao động đã được cấp hoặc xác nhận không thuộc diện cấp giấy phép lao động đã được cấp.
4. Đối với trường hợp NLĐ NN vào Việt Nam làm việc theo hình thức nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia, lao động kỹ thuật, Nghị định 70 sửa đổi, bổ sung theo hướng phải có văn bản của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài cử người lao động nước ngoài sang làm việc tại Việt Nam và phù hợp với vị trí công việc dự kiến làm việc hoặc giấy tờ chứng minh là nhà quản lý.
5. Nghị định 70 bổ sung thêm một trường hợp đặc biệt khi cấp giấy phép lao động, cụ thể là trường hợp NLĐ NN là chuyên gia, lao động kỹ thuật đã được cấp giấy phép lao động và đã được gia hạn một lần mà có nhu cầu tiếp tục làm việc với cùng vị trí công việc và chức danh công việc ghi trong giấy phép lao động. Khi rơi vào trường hợp đặc biệt này thì hồ sơ đề nghị cấp giấy phép lao động đơn giản hơn.
6. Nghị định 70 bổ sung qui định về mã số của Giấy phép lao động và có đề cập đến Giấy phép lao động bản điện tử.
7. Nghị định 70 bổ sung qui định hộ chiếu trong thành phần hồ sơ đề nghị cấp giấy phép lao động có thể là bản sao có chứng thực hoặc bản sao có xác nhận của người sử dụng lao động.

SỬA ĐỔI, BỔ SUNG VỀ TRƯỜNG HỢP CẤP LẠI GIẤY PHÉP LAO ĐỘNG

Nghị định 70 bổ sung thêm một trường hợp cấp lại giấy phép lao động đó là trường hợp trường hợp doanh nghiệp đổi tên mà không thay đổi mã số doanh nghiệp ghi trong giấy phép lao động còn thời hạn.

SỬA ĐỔI, BỔ SUNG THẨM QUYỀN LIÊN QUAN ĐẾN LAO ĐỘNG NƯỚC NGOÀI

1. Nghị định 70 bổ sung thêm thẩm quyền của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội liên quan đến giấy phép lao động đối với trường hợp sau:
   • NLĐ NN làm việc cho văn phòng đại diện, chi nhánh của doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ cho phép thành lập.
   • NLĐ NN làm việc cho một người sử dụng lao động tại nhiều tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
2. Nghị định 70 bổ sung thêm thẩm quyền của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội liên quan đến giấy phép lao động đối với trường hợp sau:
   NLĐ NN làm việc cho người sử dụng lao động tại nhiều địa điểm trong cùng một tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
3. Nghị định 70 sửa đổi, bổ sung thêm trách nhiệm sau của Bộ Công an, cụ thể “Định kỳ hằng tháng cung cấp thông tin về người lao động nước ngoài được cấp thị thực ký hiệu gồm: DN1, DN2, LV1, LV2, LĐ1, LĐ2, ĐT1, ĐT2, ĐT3, ĐT4 vào làm việc cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tới Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội”.
4. Nghị định 70 bãi bỏ thẩm quyền của Ban quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế đối với việc cấp, cấp lại, gia hạn, thu hồi Giấy phép lao động và xác nhận NLĐ không thuộc diện cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài làm việc trong khu công nghiệp, khu kinh tế. Đồng thời, Nghị định 70 cũng bãi bỏ thẩm quyền của Ban quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế đối với việc tiếp nhận báo cáo tình hình sử dụng người lao động nước ngoài, tiếp nhận báo cáo giải trình về nhu cầu sử dụng người nước ngoài đối với từng vị trí công việc mà người Việt Nam chưa đáp ứng được.

SỬA ĐỔI, BỔ SUNG VỀ BIỂU MẪU

1. Nghị định 70 Sửa đổi Mẫu số 01/PLI; Mẫu số 02/PLI; Mẫu số 07/PLI; Mẫu số 08/PLI Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định số 152/2020/NĐ-CP thành Mẫu số 01/PLI; Mẫu số 02/PLI; Mẫu số 07/PLI; Mẫu số 08/PLI ban hành kèm theo Nghị định này.
2. Nghị định 70 Bổ sung Mẫu số 16/PLI và Mẫu số 17/PL1.

QUI ĐỊNH CHUYỂN TIẾP

Đối với báo cáo giải trình nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài, hồ sơ đề nghị xác nhận không thuộc diện cấp giấy phép lao động; cấp, cấp lại, gia hạn giấy phép lao động mà người sử dụng lao động nước ngoài đã nộp cho Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Ban quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành thì áp dụng theo quy định tại Nghị định số 152/2020/NĐ-CP và Nghị định số 35/2022/NĐ-CP.

Thông tin liên hệ

Để được tư vấn thêm về những cập nhật quy định lao động mới nhất, quý khách hàng vui lòng liên hệ Talentnet tại: