Tóm Tắt Kết Quả Khảo Sát Lương, Thưởng Talentnet – Mercer 2022

Khảo sát năm nay ghi nhận sự gia tăng về số lượng vị trí và người lao động tham gia so với năm 2021, với hơn 3.300 vị trí đến từ hơn 483.000 người lao động trên khắp Việt Nam và có thêm một ngành mới tham gia khảo sát: ngành Năng lượng tái tạo. Năm 2022 cũng chứng kiến sự gia tăng số lượng doanh nghiệp tham dự, nhiều hơn 15 doanh nghiệp đa quốc gia so với năm 2021. Điều này chứng tỏ, các doanh nghiệp quan tâm đầu tư hơn vào chiến lược nguồn nhân lực thông qua xây dựng chính sách lương, thưởng hợp lý, hấp dẫn sau hai năm đại dịch COVID-19.

Một số nội dung nổi bật được trích lược từ báo cáo khảo sát TRS năm 2022:

Kinh tế Việt Nam khởi sắc trên mọi lĩnh vực nhờ vào sự trở lại mạnh mẽ của các doanh nghiệp sau đại dịch với mức tăng trưởng GDP gấp đôi năm ngoái và ở mức 6%. Việt Nam cũng được ghi nhận là quốc gia thu hút vốn đầu tư nước ngoài FDI lớn mạnh mẽ – đứng thứ 02 khu vực Đông Nam Á sau Malaysia. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho nền kinh tế nói chung và thị trường lao động nói riêng.

1. Cấu trúc nguồn nhân lực

Thế hệ Baby boomers (sinh trước năm 1965) chỉ chiếm 0,6% lực lượng lao động. Thế hệ gen Y2 (sinh năm 1990 – 1996) và gen Z (sinh 1997 trở về sau) đang chiếm khoảng 54% lực lượng lao động. Tuy nhiên, theo khảo sát TRS, mức độ gắn bó của nhóm gen Y2 và gen Z với doanh nghiệp chỉ khoảng 2-3 năm, cách biệt rất nhiều so với nhóm gen Y1 (1981 – 1989) gắn bó 8 năm, hay gen X (1965 – 1980) là 12 năm. Đây là một điểm mà các doanh nghiệp cần lưu ý để tăng mức độ gắn bó và giữ chân nhóm nhân tài trẻ này.

2. Chỉ 2% doanh nghiệp sẽ cắt giảm lao động trong tương lai

Trên đà kinh tế hồi phục hậu Covid, tỷ lệ các doanh nghiệp có nhu cầu bổ sung nhân sự cũng có những dấu hiệu khả quan hơn với 45% trong số hơn 600 doanh nghiệp tham gia khảo sát nói rằng họ sẽ tuyển thêm nhân viên, 18% doanh nghiệp vẫn chưa đưa ra quyết định, 35% công ty sẽ không có kế hoặc tuyển thêm hay cắt giảm nhân sự. Trong khi đó chỉ có 2% doanh nghiệp có kế hoạch sẽ cắt giảm lao động trong năm tới.

Tỷ lệ nghỉ việc trong 6 tháng đầu năm 2022 rơi vào mức 11,9% đối với các công ty trong nước, và 8% đối với khối các công ty nước ngoài. Tỷ lệ này cho thấy rằng Việt Nam vẫn nằm trong xu thế nghỉ việc ồ ạt với nhiều lý do khác nhau.

Trong đó, top 3 ngành nghề có tỷ lệ nhân viên nghỉ việc tự nguyện cao nhất là Bán lẻ 15,6%, Bất động sản 12,7%, và Sản xuất 10,1 %. Đây cũng là điều dễ lý giải vì đây là những ngành nghề bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi Covid-19, có mức trả lương thấp so với điểm giữa của thị trường lại, lại sở hữu lượng lao động đông, đa dạng…

Trong khi đó, nhóm 3 ngành có tỷ lệ nghỉ việc thấp nhất không thay đổi so với năm trước, cụ thể là Dầu khí, Năng lượng tái tạo và Hóa Chất – ba nhóm ngành ít bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh cùng với mức trả lương tốt so với mặt bằng do yêu cầu tuyển dụng nhân sự đặc thù, có chuyên môn cao.

3. Ngân sách tăng lương của doanh nghiệp Việt giảm nhẹ

Xu hướng tăng lương của thị trường Việt Nam qua các năm vẫn đang trong xu hướng giảm, với mức thấp nhất vào năm 2020, tuy nhiên đã có dấu hiệu tăng trở lại do tình hình kinh tế hồi phục hậu Covid.

Theo báo cáo, năm 2023 chỉ còn 5 công ty tham gia khảo sát sẽ ‘đóng băng’ việc tăng lương, so với con số 27 công ty năm 2021, trong đó tất cả công ty Việt Nam đều dự kiến sẽ tăng lương cho nhân viên. Năm 2022, ngân sách tăng lương của các doanh nghiệp đa quốc gia tăng nhẹ 0,2% so với năm ngoái. Trong khi các doanh nghiệp Việt Nam lại giảm 0,3%. Dự đoán xu hướng tăng lương năm 2023 của doanh nghiệp đa quốc gia và doanh nghiệp Việt Nam sẽ không có sự chênh lệch và đều tăng trưởng ở mức 7,1% – dần quay trở lại mức trước khi dịch Covid xảy ra, là tín hiệu khả quan của sự phục hồi của nền kinh tế.

Báo cáo kết quả khảo sát 2022 cũng chỉ ra rằng top 3 nhóm ngành có mức lương tăng lương cao nhất là Công nghệ cao (tăng 8,88%), Bảo hiểm (tăng 8,2%) và Dược phẩm & Thiết bị y tế (tăng 7,6%), phản ánh rõ nét nhu cầu của nền kinh tế Việt Nam đặc biệt sau đại dịch Covid-19 khi mối quan tâm của người tiêu dùng và doanh nghiệp nghiêng về việc bảo vệ sức khỏe và ứng dụng công nghệ.

Trong khi đó, nhóm 3 ngành có mức tăng lương thấp nhất vẫn là Dầu khí & Khai khoáng (tăng 3,6%), Sản xuất (6,1%) và Bán lẻ (tăng 6,2%). Cả hai ngành Bán lẻ và Sản xuất đang thuộc nhóm ngành nghề có tỷ lệ nghỉ việc cao nhưng mức tăng lương vẫn chưa cạnh tranh so với các ngành nghề khác. Tuy kết quả khảo sát phản ánh tình hình chung của cả ngành bao gồm nhiều cấp bậc và trình độ tay nghề, nhưng điều này cũng khiến các doanh nghiệp trong lĩnh vực này suy ngẫm nhiều hơn cho một bức tranh tuyển dụng và giữ chân nhân tài trong tương lai.

4. Doanh nghiệp Việt trả lương thấp hơn doanh nghiệp đa quốc gia 31%

Cũng theo kết quả khảo sát 2022, mặt bằng chung mức trả lương ở các công ty Việt Nam thấp hơn các công ty đa quốc gia là 31%, trong khi nếu so sánh tổng thu nhập thì khoảng cách này thu hẹp lại với 22% do các doanh nghiệp Việt Nam tập trung vào trả thưởng hiệu suất và thưởng doanh số hơn là lương cơ bản. Tuy nhiên, nếu nhìn qua các năm thì khoảng cách chênh lệch lương này đang ngày càng được thu hẹp.

Đối với các doanh nghiệp Việt Nam, bất động sản là nhóm ngành trả lương cao nhất. Đây cũng là ngành duy nhất mà doanh nghiệp Việt trả lương cao hơn doanh nghiệp nước ngoài bởi đặc thù cần am hiểu quy định, luật Việt Nam cũng như kế hoạch phát triển đa ngành của nhóm doanh nghiệp này.

Đáng chú ý, báo cáo năm 2022 cho thấy, lần đầu tiên sau nhiều năm, mức lương khởi điểm của sinh viên mới tốt nghiệp từ đại học Việt Nam và du học sinh tại đại học nước ngoài là ngang bằng nhau (khoảng 10.600.000 đồng/ tháng). Đây là một tín hiệu đáng mừng bởi chất lượng sinh viên được đào tạo trong nước đang ngày càng được nâng cao, nhất là kĩ năng ngoại ngữ.

5. Tài chính – phi ngân hàng dự kiến thưởng cao nhất, Vận tải – hậu cần tiếp tục thưởng thấp nhất

Tương tự năm 2020 và 2021, trong nhóm các doanh nghiệp nước ngoài, lĩnh vực Tài chính bao gồm: Ngân hàng và Phi Ngân Hàng (gồm các công ty cho vay tiêu dùng, quỹ đầu tư, chứng khoán, quản lý quỹ,…) là nhóm ngành có tỷ lệ thưởng dự kiến cao nhất trong năm 2022, tỷ lệ thưởng dao động từ 43% đến 20,8% lương cơ bản năm. Lĩnh vực có mức thưởng dự kiến cao thứ 3 là Nông nghiệp, với tỷ lệ thưởng là 20,3% lương cơ bản năm.

Có thể thấy tỷ lệ thưởng của nhóm Tài chính – phi ngân hàng tăng 1,7 lần so với năm 2021, nằm ở mức rất cao 43% lương cơ bản năm nhờ vào nhu cầu vay tiêu dùng tăng cao hậu Covid.

Trong khi đó, nhóm ngành có tỷ lệ thưởng dự kiến thấp nhất là Bán lẻ (10,9%), Năng lượng tái tạo (14,2%) và Vận tải & Hậu cần (15,4%). Vận tải & Hậu cần cũng là ngành có tỷ lệ thưởng nằm trong nhóm thấp nhất năm 2020 và 2021.

Với sự góp mặt của gần 900 lãnh đạo doanh nghiệp và quản lý nhân sự, Hội thảo công bố Kết quả khảo sát lương, thưởng phúc lợi 2022 của Talentnet – Mercer tiếp tục khẳng định là sự kiện lớn nhất Việt Nam cung cấp cơ sở dữ liệu lương lớn và đáng tin cậy nhất, được xem là “kim chỉ nam” cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước trong việc thực hiện các chính sách liên quan đến chế độ lương thưởng, phúc lợi trong hiện thực mới. Sự kiện đóng vai trò quan trọng giúp công ty hoạch định chính sách và chế độ đãi ngộ hiệu quả, hỗ trợ tốt nhất cho mục tiêu kinh doanh và phát triển bền vững.Khảo sát của Talentnet – Mercer là khảo sát lương, thưởng lớn nhất Việt Nam thu hút sự tham gia của hơn 600 doanh nghiệp thuộc 17 ngành nghề khác nhau và được đánh giá là báo cáo chi tiết và chuẩn mực nhất về toàn cảnh tình hình lương thưởng phúc lợi của các doanh nghiệp tại Việt Nam trong hơn 15 năm qua. Khảo sát không chỉ sở hữu dữ liệu lương lớn nhất thị trường mà còn được thực hiện với phương pháp luận chuẩn quốc tế của Mercer – được áp dụng trên 200 quốc gia.